करप्ट एसडी कार्ड उघडणे

जिस का फोन छोटा उस का भी बडा नाम है।
करप्ट एसडी कार्ड उघडणे
परवा एक मेमरी कार्ड स्मार्टफोनमध्ये " मेमरी कार्ड इज आइदर करप्ट / अनवेलबल" (  sd card is either corrupt or unavailable )
मेसेज झळकवू लागले.
सेट अप / फॅार्मॅट ? ( set up / format?)
त्यामध्ये १२-१३ जीबी फोटो/व्हिडिओ होते.
तर ते फॅार्मॅट न करता फोन बंद करून sd card काढून घेतले.
एक नोकिआचा जुना फोन  X2 - 00  आहे त्यात टाकून पाहिले. ते चालू झाले - म्हणजे ओपन झाले. या फोनला OTG support आहे. एक पेनड्राइव जोडले.
करप्ट कार्डाचे नाव बदली केले ते तात्पुरतेच झाले, पुन्हा परत NO NAME राहिले. आतले फोल्डर डिलीट होत नव्हते. - डिलीटेड हा मेसेज दिसायचा पण काहीच फरक पडायचा नाही.
फोल्डर कॅापी टु पेनड्राइव झाले( एकेक केले, मार्क ओल नाही) आणि सर्व फोटो/ विडिओ मिळाले.
आता काम तर झाले म्हणून हे करप्ट कार्ड परत स्मार्टफोनात टाकून फॅार्मॅट केल्यावर काहीच फरक पडला नाही. पुन्हा नोकिआ फोनमध्ये उघडते का पाहिले तर उघडले जात आहे. कार्ड पुन्हा वापरता येणार नाही परंतू फोटो - विडिओ मिळाले यातच आनंद.
एक सूचना - छोटे फोन एक कार्ड आणि एक एक्सटर्नल ड्राइव जोडल्यास ,डेटा ट्रानस्फरला बॅट्री फार खातात. दोन चार जीबी डेटा पाठवला की दहा मिनिटांत बॅट्री संपते. सावकाश करायचे चार्जर लावून किंवा थांबून.

रंग माझा वेगळा - रंगाशी दोन हात

आपलं घर स्वच्छ, टापटीप आणि सुंदर दिसावं असं प्रत्येकालाच वाटतं. त्या सौंदर्यात लाकडी - लोखंडी सामानासह घराच्या रंगाचाही मुख्य वाटा आहे. दिवसेंदिवस शहरांमध्ये मोठ्या इमारतीमधला आपला एक ब्लॅाक/फ्लॅट असतो आणि चित्रामधलं टुमदार स्वतंत्र घर ही कविकल्पना होऊ लागली आहे. बाहेरचा रंगही  कसा असावा हे आपल्या कक्षेबाहेरच गेलं आहे. आतल्या भिंतींचा रंग ठरवणे एवढेच उरले आहे. रंग काढायला झाला आहे हा विचार केव्हा चर्चेला येतो? घरामध्ये काही कार्य निघाल्यावर, सणासुदीच्या अगोदर,नवीन ब्लॅाक घेतल्यावर, केवळ पहिल्या रंगसंगतीचा कंटाळा आला म्हणून किंवा अगोदरचा रंग खराब झाल्यावर. कारण काहीही असो कोणता रंग द्यायचा आणि बजेट किती यासाठी इंटरनेटवर शोधणे, किंवा ओळखीपाळखीच्या लोकांना विचारणे सुरू होते. रंगाच्या आणि टुअरच्या बाबतीत कुणालाही विचारा "त्यांचा" माणूस किंवा निवड ही अल्टिमेटच असते. "मग अमुकवेळा दुसरीकडे का गेलात?" याचे उत्तर "तो अवेलबलच नव्हता हो." असो.
मुख्य विषयाकडे वळूया. रंगकामाचे दोन प्रकार पडतील - अ) कॅान्ट्रॅक्टरकडून(ठेकेदार) करवून घेणे, ब) स्वत: ( डु-इट-युवरसेल्फ) करणे.
पहिला अ प्रकारच भारतात प्रचलित आहे. यामध्ये ठेकेदार येतो,तुमच्या घराच्या भिंतींचे निरीक्षण करतो,तुम्हास कोणत्या प्रकारचा भारी/हलका रंग लावायचा आहे हे विचारतो, मापं काढतो आणि एस्टीमेट उर्फ खर्चाचा अंदाज सांगतो. हो म्हटल्यास थोडी रक्कम अडवान्स घेऊन साधारणपण चारचार दिवसात एकेक 'रूम' पूर्ण करतो. आणखी एक फाटा फुटतो तो म्हणजे पूर्ण कामच देणार का रंगसामान तुमचे, मजुरी आमची? इथे चक्रव्युहात फसण्याची शक्यता वाढते. वाघ्या म्हणा किंवा वाघोबा म्हणा तो खातोच.
प्रकार ब एवढा रुळला नाहीये. इंटरनेटवर यासंबंधी बरीच माहिती परदेशी साइट्सवर  उपलब्ध आहे. त्यांच्या आणि भारताच्या अर्थकारणात बराच फरक आहे. त्यांना निरनिराळी उपकरणं विकत घेऊनही काम स्वत: केल्यास फारच स्वस्त पडते.
रंगकामाचा प्रकार कोणताही असो त्यासंबंधी थोडीफार माहिती देण्याचा प्रयत्न या लेखातून करणार आहे.  मिसळपाव साइटवर गेल्या तीनचार दिवसांत "खरडफळ्यावर" थोडी प्रश्नोत्तरे झाली ती इथे येतीलच. शिवाय प्रतिसादांतून विचारलेल्या प्रश्नांतूनही अडचणी समजतील त्या कशा सोडवता येतील ते पाहू. सर्वांनीच आपापले अनुभव लिहिले की उत्तम संग्रह होईल.
१) रंग छान का वाटतो -
मुख्य म्हणजे रंगसंगती आणि रंगकामाचा सफाइदारपणा. शिवाय रंगाला व्यक्त होण्यासाठी जागा लागते ती आता कमी होत चालली आहे. खोल्या लहान आणि सामान वाढत आहे. मोठी कपाटं किंवा उंच फर्निचर- वॅाडरोबमुळे एक मोठा रंगवलेला चौकोन दिसतच नाही. घरात भरपूर प्रकाश येणे उत्तम.
काही जुन्या रंगसंगती
# हलक्या क्रीम कलरच्या भिंती + चेस्टनट ब्लॅकचे उभे खांब - केरळ स्टाइल.
# पांढरी भिंत, आणि छत यामध्ये ब्रेक करण्यासाठी वरचा नऊदहा इंचाचा ओरेंज पट्टा , ओरेंज खांब - पोंडिचरी कॅाम्बिनेशन
# खाली मातीचा रेडिश ब्राउन पट्टा ( लहान डेडो) वर पांढरा - गुजरातमधील गावात असतं तसं.
२) रंग खराब का दिसतो? / उठून का दिसत नाही?
-अपुरा प्रकाश. भिंतींचे प्लास्टर चांगले नसणे. भिंतींना ओल आल्याने पोफडे निघणे. रंगसंगती  चांगली न निवडणे. फर्निचर/पडदे यांच्याशी मॅचिंग न होणे. प्लास्टरिंगमधल्या कमी प्रतिच्या साहित्यामुळे रंग काळवंडतो - चमक जाते. इत्यादी. इलेक्ट्रिकल ओपन वायरिंग हे सुरक्षिततेच्या दृष्टीने उत्तम असते. वायर्स तापत नाहीत परंतू रंगाच्या उठावात कमतरता आणतात. त्यावर प्लास्टिक केसिंग असले तरीही एक अखंड रंगीत चौकोन दिसत नाही.
३) रंग देण्याची प्रक्रिया  काय असते? किती तास लागतात?  किती रंग लागतो?
- सामान्यपणे भिंत विटांची, चुना/नेरु/सिमेंटची गिलावा केलेली, कोकण- केरळ किनारपट्टीला जांभ्या दगडाची असते. त्यावर चुना/नेरु/पिओपी ( जिप्सम)/ लांबीचा गिलावा (प्लास्टर) केले जाते. घासून गुळगुळीत केल्यावर त्यावर रंगाचे दोन हात (  coats) देतात. एका रंगकामाचे मेहनतीचे फक्त ( मध्यंतरी गिलावा/ रंग वाळण्याचे तास सोडून) चाळीस तास धरले तर त्यातले बत्तीस तास गिलावा करून भिंत 'तयार' करण्यात खर्ची पडतात, आठ तास रंगवण्यात. खडबडीत पृष्टभाग रंग अधिक "पितो", अधिक लागतो. दहा फुट x दहा फुट चौकोनाला एक ब्रास म्हणतात अशा खोलीत फरशी सोडून पाच ब्रास किंवा कमी जागा असते ( खिडक्या दरवाजांमुळे कमी). पाच किलो डिस्टेंपर, पाच किलो व्हाइटिंग पावडर,  लांबीसाठी अर्धा लिटर पांढरा ऑइलपेंट लागेल.
४) रंग म्हणजे काय? तो खराब का होतो?
-
अगदी थोडक्यात -
रंग/ पेंट =अ) कोणतीतरी टिकाऊ पूड किंवा माती ( पांढरी अथवा रंगीत ) +ब) चिकट द्रव्य /बाइंडर (नैसर्गिक किंवा कृत्रिम) + रंग द्रव्य / डाइ/ह्यू .
अ आणि ब यांवर किंमतीत फरक पडतो.
भिंत >> सिंमेटचा / चुन्याचा/पिओपी चा गिलावा केलेली
कोरडी/ भिजणारी/दमटपणा येणारी .
भिंती कोरड्या राहण्याची खात्री असल्यास महागडे रंग देता येतात. अन्यथा अक्रिलिक वॅाशबल डिस्टेंपर देणे उत्तम. डिस्टेंपरची एक नैसर्गिक मंद चमक असते ती कायम राहते. शिवाय रिपेअर लगेचच करता येतो. ओल्या भिंतीवरही रंग देता येतो.
रंगातली पांढरी पूड = पांढरी माती/क्ले > चुना पावडर >> शिंपले पावडर>>झिंक ऑक्साइड>>टाइटेनिअम ऑक्साइड अशी उत्तरोत्तर महाग होते. शिवाय ती किती बारीक चाळली आहे यावरही किंमत वाढते.
टाइटेनिअम वगळता इतरांस पिवळटपणा येतो. तो दिसू नये म्हणून नीळ( इंडिगो) अथवा कृ० जांभळा रंग ( फास्ट वाइलट) टाकतात.
मॅट अथवा ग्लोस फिनिश
अती बारीक सूक्ष्म मॅट फिनिश डोळ्यांस चांगला वाटतो तो डिस्टेंपरात नैसर्गिकच येतो. प्लास्टिक/इनेमल पेंटमधल्या बाइंडरमुळे आणि भुकटी बारीक असल्याने एक प्रकारची चकाकी( ग्लोस) रंगाच्या पापुद्र्यास येते ती ट्युबलाइटच्या प्रकाशात चमकते. तसं होऊ नये म्हणून रंग ओला असतानाच रोलर ( स्पंजचा) फिरवून मॅट फिनिश करावे लागते.
पाणी रंगाचा शत्रू आहे. पोफडे पडतात,रंगाचे पापुद्रे निघतात. पाणी पाझरून उडतो तेव्हा क्षार तयार होतात ते रंगाला भिंतीपासून दूर ढकलतात.
बाहेरच्या कंपाउंड वॅाल आणि इमारतीला दिला जाणारा सिमेंट पेंट आहे याचा मात्र पाणी मित्र आहे. पाण्यानेच तो अधिक घट्ट बसतो. तो भिंत ओली करूनच देतात. उन्हामुळे हा फिका पडतो. पण हा रंग फाइन नसतो. आतमध्ये देत नाहीत. बय्राच इमारतींच्या जिन्याच्या कोपय्रांत लोकांनी थुंकून घाण केलेली असते. अशा ठिकाणी त्यावर हा सिमेंट पेंट मारल्यास स्वच्छ जागा बघून तिथे कोणी घाण करत नाही. पाट्या आणि देवांची चित्रे लावण्यापेक्षा बरे.
आतील रंग खराब होण्याचे ओल येण्याचे कारण आहे त्याशिवाय एक म्हणजे रंगाला "घसट" असणे. हे सर्वांकडे असेलच असे नाही. भिंतीजवळ बेड असल्यास टेकून बसल्याने रंग जातो,तेलकटपणा येतो. खुर्च्या सरकवण्याने एका रेघेत खरडा निघतो. खिडक्यांचे लांब पडदे वाय्राने हलतात,रंगाला घासतात. लहान मुले भिंतींवर रेघोट्या ओढतात. रस्त्याजवळच्या शहरातल्या घरांत जी धूळ रंगावर बसते ती डिजेलमिश्रीत असते. ती एक वेगळाच चिकट काळपटपणा आणते.
५) भिंतींना  ओल येण्यामुळे रंग खराब होतो त्यावर काही उपाय करता येतील का?
ओल जिथून येते ती बंद करणे हा खरा उपाय असला तरी ती ओल बाजुच्या/वरच्या ब्लॅाकच्या बाथरुममधून होत असल्यास त्यावर आपण काहीच करू शकत नाही. आपल्या बाजूने त्यावर येणारी बुरशी टाळण्यासाठी चुना वापरावा.
पिओपी आणि तयार पुट्टी यांच्या भलामण जाहिरातींतून चुन्याचे प्लास्टर असतं हे आपण विसरूनच गेलो आहोत.अजुनही काही दुकानांत ओल्या चुन्याची पाचपाच किलोंची तयार पाकिटे मिळतात.सर्व भिंतीला नाही पण कमीतकमी ओल येणाय्रा भागास हे प्लास्टर करून बुरशी नक्की थांबवता येते. बुरशीचा एक नंबर शत्रू.  चुना सेट होण्यास वेळ ( एक महिनासुद्धा) लागतो पण ढलपी अजिबात पडणार नाही. वरती मात्र साधा डिस्टेंपर रंग द्यायचा. ओल आल्यास तेवढ्याच भागाचा रंग निघेल पण पुन्हा लावणे अगदी सोपे.प्लास्टिक एनॅमलचा आख्खा पापुद्राच निघतो तसा नाही. एनॅमल पेंटचे कण भिंतींना जेवढे घट्ट धरतात त्यापेक्षा ते एकमेकांस अधिक घट्ट धरतात. डिस्टेंपरचे उलट असते.
सिलींग/ छतातून पाणी टपकत असेल तरी चुना पातळ करून रंगासारखा लावला तर पडणार नाही. शिवाय पांढरेपणा छान असतो.
आपल्याकडे डु-इट-युवरसेल्फ फार नाही पण काही सोपी कामे करायची तयारी ठेवली तर फारसं अवघड नाही.
पद्धत :
५-१) जिथे ओल येऊन पाणी  झिरपते तिथे रंग आणि प्लास्टर पडते आणि पांढरा बुरा दिसतो. पाण्यातले क्षार वाळतात. यास इफ्लोरेसन्सही म्हणतात.
५-२) बराचसा सैल भाग पत्र्याने( putty blade) काढून टाकायचा. ओल असल्याने यावर कोणताही प्राइमर बसणार नाही. सिमेंटचे पाणी/ पातळ सिमेंट ब्रशने लावायचे. सिमेंट पाण्यामुळेच पक्के होत असते आणि जुन्या भागास पकडते.
५-३) चुन्यात वाळू कालवून त्यावर लेवल करायचे.
भिंतीला सिमेंट पकडते आणि सिमेंटला चुना पकडतो.
५-४) यावर एक पांढरा डिस्टेंपर पेंट ( नेरोलॅक किंवा एशियन) लावायचा.
५-५) चुना न मिळाल्यास नेरू लावायचा.
सिमेंट विकणाय्राकडेच  "नेरू" नावाची पांढरी,मऊ,जड पावडर विकत मिळते. सिमेंट लावल्यावर या नेरूला ओले करून वर लावल्यावर सिमेंटचा काळेपणाही दिसत नाही. सिमेंट अधिक वाळू अधिक नेरू ओले करूनही लावता येते. दुसय्रा दिवशी डिस्टेंपर लावायचा.
( चुन्याचं काम करण्यावेळी एक सेफ्टी चष्मा हवाच. )
जेव्हा येणारी ओल ही बाहेरून पावसाने भिंत भिजल्यामुळे येते तेव्हा बाहेरूनही काही उपाययोजना करणे आपल्याला शक्य असते. परंतू ही ओल इमारतीच्या दुसय्रा ब्लॅाकच्या बाथरूमच्या पाणाच्या गळतीमुळे होते तेव्हा आपण काहीच करू शकत नाही. त्याने केलेले कन्सील्ड प्लंबिंग किंवा टाइलमधून पाणी झिरपत असते आणि तो ते तोडायला तयार नसतो.
आता हे माहित झाल्याने रंगाय्राने पैसे घेतले अन "चुना लगाया" असं कुणी म्हणणार नाही कारण याठिकाणी चुनाच तुमचे पैसे वाचवेल.
६) प्लास्टरिंग / गिलावा
६-१) विटांची भिंत असल्यास त्यावर सिमेंट अधिक नेरूचे प्लास्टर केलेले असते. सुरवातीस घरे बांधताना भिंती ओल्याच असतात त्यामुळे हे प्लास्टर महिन्याभरात घट्ट होते. ( setting.)
यावर पिओपी ( जिप्सम)चे प्लास्टर करून रंग देतात. हे पिओपी पंधरा मिनिटांत सेट होते त्यामुळे रंगारी यासच पसंती देतात. खोटे छत उर्फ फॅाल्स सिलिंगसाठी याचे नवनवीन डिझिइनचे तयार पाट ( बोर्डस) मिळतात ते वर छताला लावतात. सध्या कन्सील्ड इलेक्ट्रिकल वाइअरिंगचा जमाना आहे. तर या वायरी छतामध्ये लपवता येतात ( पंखा आणि सुशोभित लाइटिंगच्या केबल दिसत नाहीत.)
६-२) पूर्वी वाळूमिश्रीत चुन्याचे प्लास्टर केले जायचे. हे सर्वोत्तम समजले जाते कारण त्याचा पाणीविरोधकपणा आणि उष्णतेने भिंतीचे होणारे प्रसरण याशी मेळ खाते. बुरशीही वाढू देत नाही. परंतू आता ( १९७० नंतर) चुना प्लास्टर गायबच झाले आहे. चुन्याला घट्ट होण्यास सहा महिन्यांपेक्षा अधिक काळ लागतो. पण त्यानंतर तो कठीण आणि लवचिकही राहतो - भेगा पडत नाहीत.
इथे थोडी चुन्याची अधिक रंजक माहिती बघुया -
 कित्येक जुन्या महालांत आणि देवळांत चुन्याचा गिलावा करून त्यावर भित्तीचित्रे काढली आहेत. चुना हा नैसर्गिक स्वरुपात जमीनीत,खाणीत चुनखडीचे खडक ( कॅल्शम कार्बोनेट) म्हणून मिळतो. त्याचे मोठे तुकडे उंच भट्टीत तापवले की पाणी आणि कार्बनडाइअक्साइड वायू निघून जाऊन चुनकळी मिळते. वापरण्याच्यावेळी यात पाणी घातल्यावर पाणी उकळते आणि चुन्याची विरी ( स्लेक्ट लाइम) तयार होते. याचा लगदा खूप मळतात त्याचा गिलावा करतात. शंखशिंपल्यांतही चांगले कॅल्शम कार्बोनेट असते (मोत्यांमध्ये याहूनही शुद्ध असते.) असे बेटवा नदीतले शिंपले भाजून त्याचे प्लास्टर ओर्छा ( झाशीजवळ अठरा किमी) येथील महालांत केले आहे. लिंपल्यानंतर नदीतलेच गोटे घेऊन ते घोटून गुळगुळीत केले आहे. निरनिराळ्या गेरू,वनस्पतींचे रंग,कोळसा इत्यादी वापरून चित्रे काढली आहेत. ही सर्व चित्रे म्युरल्स प्रकारातली म्हणजे गिलावा वाळल्यावर काढलेली आहेत. ( परदेशातली अशी भित्तीचित्रे फ्रेस्कोज प्रकारची म्हणजे चुना ओला असतानाच काढलेली आहेत.)
केरळमधल्या देवळांत अशा चित्रांसाठी पांढरी माती वेलींच्या रसात वाटून लेप केला आहे. रंग नैसर्गिकच माती/वनस्पतींचे वापरले आहेत. इजिप्तमध्ये ज्या कबरी आहेत त्यातही सुंदर चित्रे आहेत.
६-३) लांबी प्लास्टर -
खरं म्हणजे लांबी/putty/filler हे भिंतीवरचे बारीकसारीक खड्डे भरण्यासाठी आहे परंतू याचा उपयोग एक प्लास्टर म्हणूनच रंगारी करतात. कारण काम उरकणे. यासाठी  व्हाइटिंग ( पांढरी/राखाडी शेडची शाडूची बारीक माती) वापरतात. तर ही व्हाइटिंग पाण्याने भिजवून नंतर ओइलपेंट घालून मळून लगदा बनवतात त्याचे प्लास्टर केल्याने एका दमात गिलावा आणि खड्डे बुजवले जातात. भिंतीवरचा अगोदरचा रंग पत्र्याने खरवडून काढल्यावर प्रथम प्राइमर रंगाचा एक हात ( coat) दिल्यावरच ही लांबी लावता येते. वाळल्यावर एमरी पेपर २२०ने घासून गुळगुळीत केले की रंगवण्यासाठी भिंत तयार होते. हीच लांबी दारे खिडक्यांच्या लाकडालाही वापरता येते. लांबी करताना सिमेंट प्राइमर,लिनसीड ओइल मिसळल्यास चमक येते पण कधीकधी रंग काळवंडतो.  क्वालटी चांगली हवी.
डिस्टेंपर लावणार असेल तर व्हाइटिंगमध्ये जो रंग देणार तोच मिसळायचा म्हणजे रंगाला मंद तजेला येतो.
७) कलर /शेड ठरवणे.
७-१)  एशिअन अथवा नेरोलॅक कंपन्यांचे कलर कार्ड मिळते. त्यातल्या सर्वच शेड सर्वच प्रकारच्या रंगांत ( डिस्टेंपर, प्लास्टिक,इमल्शन, वॅाटरबेस्ट, नॅान वॅाटर बेस्ट ) उपलब्ध नसतात. ज्या शेडस आहेत त्या ठरवल्यावर  त्या तिथेच दुकानामध्ये मिक्सरवर बनवून मिळतात. पुढेमागे रंग खराब झाल्यावर तो शेडचा नंबर सांगितल्यावर अचूक तोच रंग बनवून मिळतो. हा थोडा महाग पडतो. पेंटर लोक स्वत: हवी असलेली शेड बेस पेंटमधून बनवतात. यासाठी स्टेनर ( पातळ डाईज ५० -१०० एमएल बॅाटल्समध्ये मिळतात.) उदाहरणार्थ एक किलो डिस्टेंपर (६०रु किलो)मध्ये "फास्ट येलो ग्रीन" स्टेनरचे वीस थेंब टाकून ढवळून पोपटी रंगाची शेड मिळेल. डाइचे थेंब मोजून प्रथम कमीच टाकायचे. ते वाढवत गेले की गडद शेड मिळते. हे स्वस्त पडते. जेवढा रंग भारी तेवढे स्टेनरचे थेंब कमी लागतात हे लक्षात ठेवा. तयार मिक्सरचा रंग १००रु किलोने मिळतो. .
७-२) हा लेख लिहिण्याचे प्रयोजन ठरलेला प्रश्न - पांढरा {रंग/पेंट} कोणता लावावा?
- पांढय्रा पेंटमध्ये ज्या गिलाव्यावर लावला आहे त्यातल्या सर्व अशुद्ध अवांछित शेडस वर येणार आहेत. त्याची शुद्धिता फार महत्त्वाची आहे. अथवा ग्रेईश,पिवळसरपणा मिसळून अपेक्षित पांढरेपणा दिसणार नाही. पिओपीवर लावू नये हे माझे मत. बिरला पुट्टीवर एका ठिकाणी ट्राइ करून पाहा. चुना प्लास्टरवर फार पांढरे दिसेल परंतू भरड राहील.
८) हलका / भारी रंग
यात वापरलेली पूड आणि बाइंडरचा दर्जा यावर दर्जा ठरतो हे आपण पाहिलेच आहे. "कवरिंग पॅावर" भारी रंगाची अधिक असते म्हणून त्यासाठीचा गिलावाही अधिक फाइन करावा लागतो. अन्यथा योग्य परिणाम दिसणार नाही. दुसरी एक जाणवणारी गोष्ट म्हणजे डिस्टेंपरला पाणी  घालून तयार केल्यावर चार तास ठेवल्यावर डब्याच्या तळाशी जाड रंग साठू लागतो तसे भारी रंगाचे होत नाही. दोन दिवसांनंतरही भारी रंगाचा  साका तळाशी जमत नाही.
८) आताच रंग लावून घेतला आणि पाचसहा महिन्यांत भिंतीला भेग पडली/ तळाकडून पाण्याने रंग सुटला पोपडे पडले/ बुरा धरला. काय करू?
ब्रशने पाणी लावून तो भाग भिजवायचा. पडणारा सुटा झालेला भाग,प्लास्टर काढून सिमेंटचेच पाणी /ओलसर सिमेंट ब्रशने चांगले चोपडायचे. चारपाच तासांनंतर सिमेंट अधिक नेरू अर्धे मिक्स करून लगदा करून भरायचा/फासायचा - थोडी लेवल करायची. यावर रंगाचा एक हात द्यायचा. दोन दिवसांनी दुसरा हात द्यायचा. अगोदरच्या रंगाच्या शेडचा नंबर माहित असल्यास तोच रंग एक किलो बनवून आणायचा. शेड नंबर माहित नसल्यास रंगाचा सुटलेला एक पापुद्रा दुकानात घेऊन जायचा. त्यांच्याकडे दोनतीन हजार शेडसचे कलर पुस्तक असते त्यातून मॅच करून लगेच शेड बनवून देतात. ९९टक्के काम होईल.
१०) लाकूड /लोखंडी वस्तुंचे रंगकाम
१०-१) फर्निचर
वर सांगितल्याप्रमाणे ओइलपेंट घातलेली लांबी लावून लेवल करायची. प्लाइवूडसाठी फेविकॅाल आणि प्लाइचेच पापुद्रे वापरून लेवल करायची. वर पुन्हा ओइलपेंट द्यायचा.
१०-२) लोखंडी वस्तू
उदाहरणार्थ पंखा किंवा कपाटाचा थोडासाच भाग खराब झाल्यास "कार पॅच" नावाची लांबी भरायची.( एक मिनिटात सेट होते,जलद काम करायचे.) हलकासा पातळ ओईलपेंट मारायचा.
हल्ली लोखंडी सांगाड्यांचे फर्निचर -बेड,शु रॅक वापरणे वाढले आहे. याच्या "पावडर कोटिंग"चे टवके उडून वाइट दिसते. तिथे कार पॅच लावून ३२० नंबर एमरी पेपरने घासून लेवल  करावे. वॅालनट/चेस्टनट ब्लॅा स्प्रे विकत मिळतो तो मारला की झाले.
१०-३) लाकडाचे पॅालिश
हे एकदाच करता येते. अगोदरचेच केलेले असेल तर पहिले पॅालिश पॅालिश -पेपरने संपूर्ण काढल्यावरच दुसरे चांगले बसते. नाहीतर चिकट होते. यासाठी एका बशीत डिनेचर्ड स्पिरिट(लाइसनशिवाय दुकानदार देत नाहीत) घेतात. दुसय्रा एका बशीत "रॅासेना नावाची पिवळी माती घेतात. कापडाची चिंधी स्पिरिटमध्ये आणि रॅासेनात बुडवून एकाच दिशेने लाकडावर फिरवायची.  संपले की पुन्हा घ्यायचा पण अगोदरच्या जागेवर पंधरा सेकंदानंतर हात फिरवायचा नाही. चिकट होईल. प्रॅक्टिस हवी. तयार टचवुडसुद्धा मिळते. लाख अधिक स्पिरिटही वापरतात. अजून एक चंद्रूस पॅालिश म्हणजे पाइनवुड झाडाचा गोंद उर्फ राळ स्पिरिटमध्ये भिजवून लाकडाला अथवा जांभ्या दगडाच्या भिंतीला -दगडाला लावता येते. चमक येते, आतला रंग खुलतो, पाणी लागत नाही.
१०-४) हल्ली लाकडी दारे खिडक्या जाऊन फ्लश प्लाइवुड आणि अलुमिनियमचा वापर वाढल्याने रंग द्यावा लागत नाही. अन्यथा लाकडी दरवाजे एकेक लिटर+ पेंट घेतात.
थोडीफार प्रॅक्टिकल माहिती दिली आहे. सूचना आणि प्रश्नांचे स्वागत आहे.
रंगाशी माझे दोन हात.
रंग माझा वेगळा.
*लेख लिहिण्यास उत्तेजन देणाय्रा सर्वांचे आभार. वाचकांनीही आपापले अनुभव अवश्य लिहावेत माहितीत भर घालावी.

गोवा - कुडाळ उडती भेट

गोवा - कुडाळ उडती भेट
२०१८-०३-१२~१५
गोवा म्हटलं की  भारतीय आणि परदेशी पर्यटकांचं आवडतं ठिकाण. समुद्रकिनारे,मासे,दारू, शिवाय निसर्ग आणि बोलके गोयकार हे चित्र समोर येतं. पण पहिल्या तीन गोष्टींचा काहीच संबंध नसल्याने तिकडे आतापर्यंत गेलोच नव्हतो. मग उरल्या दोनांसाठी एकदातरी गोव्याला जाऊ हा विचार गेले तीनचार वर्षं करत होतो. कुणा जाऊन येणाय्रास माहिती विचारली की "अरे हे करायचे नाही तर गोव्याला जातोसच कशाला?" असे उडवले जायचे. मग ठरवले की काही कुणाला विचारायचेच नाही. सरळ गोवा गाठायचे. सगळी माहितीपत्रके,नकाशे जमवले आणि एकट्याचेच तिकिट काढायचे ठरले. पायी भराभर फिरता येईल हा विचार.
"एकट्यासाठी रुम घेणारच तर मीही येते आणि  पाहीन तुम्ही काय पाहता ते. चालेन मी. काढा दोन तिकिटं." मुकाटपणे रेल्वे टाइमटेबलं काढली.




 कधी जायचं यावर ज्ञानात थोडी भर पडली की गोव्याचे वर्षभरात तीन सीजन आहेत. गर्दीचा हाई सीजन - नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी, मध्यम मिड सीजन - मार्च ते जून, खपाटीचा लो सीजन - जून ते ऑक्टोबर. मार्चवर बेत पक्का झाला. कायकाय पाह्यचं यावर रिटन तिकिटाची तारीख ठरणार होती. फोंडा/पोंडामधली मंगेशी,शांतादुर्गा इत्यादि देवळं मी धार्मिक/भाविक नसल्याने गाळून टाकली. जुना गोवा /पणजीमधली चर्चेस बघण्यात काही स्वारस्य नव्हते त्यामुळे तेही गाळले. उरली बीचेस. उत्तर गोव्यातली लोकप्रिय बीचेस/किनारे म्हपशाला जवळ. कोलवा बेनोलिम ही मडगावला जवळ. फक्त पाचसहा किमिवर. शिवाय मडगावला सर्व गाड्या थांबतात म्हणजे मडगावचे तिकिट काढायचे. अगोंडा,पालोळे अतिदक्षिणेस. बीच काय कोणतेही एक बीच पाहून काम भागणार होते म्हणजे मडगावला एक दिवस पुरेसा आहे. बाकी खाण्यापिण्याचे आकर्षण नव्हतेच. रेल्वेगाड्यांची मडगावला पोहोचण्याची वेळ पाहिल्यावर मुंबई -  मंगलोर सुपरफास्ट एक्सप्रेस ( 11233 )  मडगावला सकाळी सातला पोहोचत असल्याने ती नक्की झाली. आता परतीचं काय करायचं? कुडाळजवळचे (!) तारकर्ली, धामापूर तलाव पाहायचे ठरले. दुसरे दिवशी बसने कुडाळला पोहोचून ( हॅाटेल रूम न घेताच) तिकडे जाऊन संध्याकाळची ट्रेन कुडाळहून पकडायची. राज्यरानी एक्सप्रेस/ आता नवीन नाव तुतारी एक्सप्रेस ( 11004 ) सातला आहे. ती ठरली. तसं या दोन गाड्यांची तिकिटेही मिळाली दीड महिना अगोदर. कोकणकन्या गाडीची कधीच संपतात चार महिने अगोदर. शिवाय कोकची पोहोचण्याची वेळ बरोबर नाही वाटली.
तारकर्ली आणि धामापूर याच ट्रिपमध्ये होणार होते. पुढच्या वेळेस म्हापसा - कलंगुट/ बागा/इतर बीच अधिक सावंतवाडी - आंबोली करता येईल हा विचार केला.




नेहमीप्रमाणे रेल्वे आरक्षण केले आणि हॅाटेलचे बुकिंग नाही. समजा जाणे रद्द केले तर फक्त रेल्वे तिकिटाचे पैसे वाया जातील. हॅाटेलचे नाही. शोधू तिकडे. सातला पोहोचणार म्हणजे भरपूर वेळ मिळेल.
तिकिटे,प्लान तर ठरला. विचार केला कोकणी थोडेफार शिकायला काय हरकत आहे? "अहो तिकडे मराठी,हिंदी,इंग्रजी सर्वांना समजते, कशाला कोकणीचा खटाटोप?" हा सल्ला धुडकावून युट्युबावर "learn Konkani" शोधल्यावर Saurabh आणि प्रताप नाइकचे व्हिडिओ सापडले. छान आहेत. goaholidays dot com >info>konkani इथेही आहे.
ठाण्याला रात्रीच्या चारपाच फास्ट लोकल ट्रेन्स गेल्यावरच एक्सप्रेस आली. एक फारनर जोडपे बसलेले. टिसीने त्यांचे इतिकिट पाहून "नो  सीट!" सांगितल्यावरही काही खळखळ न करता गपचूप बसून राहिले. पुढे पनवेलला एका साइड अप्परवर दोघांना जागा मिळाली. काही गडबडगोंधळ न करता प्रवा कसा करायचा यांच्याकडून शिकले पाहिजे. त्या एवढ्याशा जागेत सहाफुटी दोघे बसून राहिले. प्रवासात बॅगांवर लक्ष ठेवण्यासाठी  सावध  राहावे लागते. ती काळजी डासांच्या फौजेने दूर केली. या मुंबईच्या गाड्या भायखळा जवळच्या वाडीबंदर साइडिंगला पडून असतात तेव्हा डास घुसतात. असो. गाडी रात्री फक्त रत्नागिरी, कणकवलीला थांबते आणि बाराला मंगलोरला, त्यामुळे पॅन्ट्री कार देण्याची तसदी रेल्वेने घेतली नव्हती.
आठला मडगावला पोहोचलो. पूर्वेकडे ( डावीकडे ) बस स्टँड मॅपमध्ये दाखवत असल्याने तिकडे बाहेर पडलो.
फोटो १

मडगाव परिसर






टॅक्सी/ओटोवाल्यांनी घेराव घातला पण त्यातून पुढे येऊन एका भरत आलेल्या टॅक्सीने (२०/-) KTC STAND - कदंबा ट्रान्सपोर्ट कार्पोरेशनच्या स्टँडला पोहोचलो. दोन किमि असेल. फार मोठा डेपो आहे.
"खयच्यांन आयतलान?"
"मुंबईच्यांन!"
- माझ्या कोंकणी अभ्यासाची परीक्षा एवढ्या लवकर सुरू होईल असं वाटलं नव्हतं. काल कोकणी
लेसनवाल्या सौरभला इमेल केला होता त्याचाही उत्तराचा इमेल आला होता.
"मुंबईच्यांन खयच्यांन?"
"डोंबिवली, कल्याण."
"औट ओफ मुंबई आसा ते!!"  -"तुका हाटेल दाखवता"
मग त्याला कटवून डेपोत गेलो. चार टपय्रांत वडे समोसे बिस्किटे दिसली,चहा एकाकडेच होता. एक लांबलचक रांग कदंबाच्या पणजी बसची तिकिटे काढायला लागलेली. उद्या इकडेच उभे राहावे लागणार होते. रस्त्यावर इकडे तिकडे पाहिले तर बय्रापैकी स्वस्त राहण्याचे हॅाटेल आणि रेस्टारंटस दिसली नाहीत. एका बाइकवरच्या मनुष्यास विचारले बजेट हॅाटेल्स जवळ कुठे आहेत?आमच्या हातात बॅगा होत्याच.
"कुठून आलात?"
"आताच मडगावला उतरून इकडे आलो."
" फार फुडे आलात, मागे ओल्ड मार्केट गार्डन - कामत हॅाटेल स्टॅापला जा,तिकडे मिळतील."
जवळच ओटोरिक्षा रांग होती.
"कामत हाटेल, किती?"
"शंभर रुपय." (// हे अंतर एक किमि असेल.//)
"माका नाका."
"बस आसता. धा रुपय."
मग खासगी मिनिबसकडे आत गेलो. पाचपाच मिनिटाला मडगाव बस सुटत होत्या. धा रपयात गार्डनजवळच्या कामत हॅाटेलला आलो. या बसेसचे मालक पावलो/डकुन्हा/इत्यादि. डायवर क्लिनर बहुतेक मुसलमान असावेत.
कामत हॅाटेल स्टॅापला उतरल्यावर मी हॅाटेल शोधायला निघालो. एक मोठी नगरपालिका इमारत, बाजूला मोठी बाग, बागेभोवती छान रस्ता,स्टेट बँक,कॅनरा बँक, बँक ओफ इंडिया, गोवा टुअरिझमचे ओफिस/हॅाटेल, मार्केट,पेट्रोल पंप्स,शाकाहारी तीनचार रेस्टारंट्स पाहून लगेच लक्षात आल हा भाग मध्यवर्ती आणि वर्दळीचा आहे. एका पेपरवाल्याकडे कोकणी पेपर 'भांगरभूंय' मिळाला.
फोटो २
कोंकणी पेपर

इकडेतिकडे शोधल्यावर एक 'हॅाटेल दत्तराज' ( Duttraj ) दिसले. दोनबेड्स नान एसी ९५०/एसी १२००, गिजर,टिवी,बॅल्कनी, रुम छोटी पण  चकाचक. लगेच घेतली. चेकआउट उद्या बारा वाजता!
(( Hotel DUTTRAJ, OPP. BANK OF INDIA, NEAR MUNICIPAL BLDG.,MADGAON 403601. PHONE 08322715046 / 9822120086  ))
रुमवर तयार होऊन बाहेर पडायला साडेदहा वाजले. जवळच्याच कामत हॅाटेलात भरपूर नाश्ता करून तिथे बाहेरच कोलवा बीचला जाणारी बस मिळते म्हणून उभे राहिलो. समोरच्या बागेतून पलीकडे जाणारी वाट आहे तिथे काजूफळे ( मुरटे/बोंडे) १०रु/४ मिळाली. मोठमोठे चिकू पन्नासला चार होते. हे घेऊन कोलवा बसमध्ये बसलो. (( कदंबा स्टँडसमोरच्या सरळ रस्त्याने कोलवा ५ किमि आहे.) इकडून जाणाय्रा बसेस बेनोलिमला वळसा घालून कोलवा बीचला जातात. ( १५रु/-) अगोंडा/वरका किंवा पालोलें बीचलाही जाणाय्रा बसेस भराभर सुटत होत्या. टोपी,टीशर्ट,हाफचड्डी,पायात चपला,खांद्यावर शबनम पिशवी घेतलेले फारनर याच बसमधून जात होते. रेल्वेवरच्या एका यु आकाराच्या ब्रिजवरून पलिकडे जाऊन वीसेक मिनिटांत बस कोलवा बीचला पोहोचली. रस्त्याने दोन्ही बाजूस रंगीत टुमदार विला,भरपूर झाडे असं छान दृष्य दिसते. समोर अफाट पसरलेला शुभ्र वाळूचा किनारा, दोनतीन फुट उंचीच्या लाटा. काहीजण पोहताहेत. मार्च महिन्याचे दुपारचे बाराचे ऊन. वॅाटर स्कुटर, पॅरासेलिंगसाठी , पोहण्यासाठी वेगवेगळे भाग करून ठेवलेले. कडेला झावळ्यांनी शाकारलेली रेस्टारंटे. सावलीकरता नारळाची भरपूर झाडे. मजा वाटली. दोनला
परत येऊन आराम केला.
फोटो ३

फोटो ४
कोलवा बीच - पॅरासेलिंग

फोटो ५
मडगाव नगरपालिका वाचनालय इमारत

फोटो ६
नगरपालिका बागेजवळचा रस्ता, बस स्टॅाप.

संध्याकाळी मडगाव मार्केट भाग फिरलो. काही दुकाने तिथल्या होळी ( गंजीमली असं काही नाव कळलं)निमित्ताने बंद होती. कपड्यांच्या दुकानांत फारनर जात होते. इकडे स्टॅापवर एक कदंबा बस आली त्याच्या कंडक्ट्ररला विचारले "सकाळी सावंतवाडीला जाण्यासाठी  बस कुठे मिळेल?"
"स्टेट बँकेपाशी सकाळी सहा ते सात वेळात येतात बस. कंकोळ्ळी- बांबोळी- मडगाव-पणजी."
चला एक काम झाले. KTC स्टँडला जायला नको. बागेत बसलो. बाग अतिशय फुललेली होती. सुंदर. फोटो,विडिओ काढले. मग रूमवर परतलो.
फोटो ७
नगरपालिका बाग -१

फोटो ८
नगरपालिका बाग - २

फोटो ९
नगरपालिका बाग - ३

फोटो १०
शिमगोत्सवानिमित्त प्रदर्शन, पणजी डेपोसमोर - १

(( काही फोटो व्हिडिओतून सेव केल्याने कमी रेझलुशनचे आलेत.))
आजचा दिवस आरामात काढला. एकूण मडगाव परिसर, वाहन व्यवस्था, हॅाटेल, रेस्टारंटस याची कल्पना आली.

दुसरे दिवशी सकाळीच तयार होऊन सहाला स्टेट बँकेपाशी आलो. तिथे टपरीवर चहा वडा घेतला आणि  कदंबाची पणजी ( उच्चार पों-ण-जीं) बस आलीच. ऐसपैस मोठी बस. तासाभरात पणजीला पोहोचलो. डेपो थोडा गावाबाहेर वाटला. मेट्रोचं काम चालू होतं. समोर होळीचे पुतळे लावलेले.
एका डायरेक्ट म्हापसा बसने म्हापसाला गेलो. तिथून मडगाव-सावंतवाडी-बेळगाव जाणाय्रा कदंबा बसने सावंतवाडीला पोहोचलो. मागेच कुडाळ बसही होती. कुडाळला साडेअकरा झाले. प्रवास छान झाला. कुडाळात बुधवारचा बाजार असल्याने गर्दी खूप होती. नाश्ता करून परत डेपोत आलो. डेपो फारच लहान आहे. शाळेच्या मुलांची गर्दी. मालवणला तारकर्ली जाण्याचा प्लान रद्द केला. इथे स्कुबा डाइविंग आहे पण ते करणार नव्हतोच शिवाय  आता फारच उकडत होते. पुन्हा बीचसाठी कशाला जा म्हणून फक्त धामापूर जाऊन येण्याचे ठरवले.

लवकरच मालवण जाणाय्रा दोन बस आल्या त्यात एक धामापूरमार्गे होती त्याने वीस मिनिटांत तलावाच्या स्टॅापला उतरलो. बाजूलाच सातेरी देवी मंदिर आणि तलावाचा दक्षिण भाग आहे. तिथे वेळ घालवण्यासारखं काही नाही. रस्यावरच्या हॅाटेलवाल्याला विचारलं "इकडून काळसे गावाला जाऊन नदी ओलांडायला होडी असते का?"
"कशाला?"
"वालावलला जायचय."
"आता होड्या( तर) बंद झाल्या. बसनेच मागे जा आणि जकातनाक्याला उतरा. तिथे बस बदला."
मग लगेच तिकडे गेल्यावर वालावलची बस मिळून नारायण /रवळनाथ देवळापाशी उतरलो तेव्हा एक वाजला होता. दोन्ही देवळे छान आहेत आणि येणाय्रा पाडव्याच्या दहा दिवसांच्या उत्सवासाठी सजावट करत होते. नारायणाच्या देवळामागे भक्तनिवासही दिसले आणि करंबेळकरांकड जेवणाचीही व्यवस्था झाली.  मागचा छोटासा तलाव रम्य आहे. गावातून खाली गेल्यावर कर्ली नदी/खाडी आहे तिथे तासभर बसलो. दोन्ही तिरांवर माडाचे वन आहे. या खाडीलाच आता बॅकवॅाटर म्हणतात. त्यात बोटी फिरवतात. ही जागाही खूपच रम्य आहे. जवळच स्टेट बँकेची शाखा आहे. या मार्गावर एसटी बसेसही बय्राच झाल्या आहेत. रोज वीस बस. चारची बस पकडून कुडाळला आलो.
फोटो ११
शिमगोत्सवानिमित्त प्रदर्शन, पणजी डेपोसमोर -२

फोटो १२
धामापूर तलाव ( कुडाळ - मालवण रस्ता)

फोटो १३

धामापूर, सातेरी मंदिर मंडप

फोटो १४
वालावल तलाव

थोडीफार खरेदी करून रेल्वे स्टेशनला ओटो रिक्षाने (४०/-) आलो. अंतर थोडेच आहे,चालतही जाता येण्यासारखे.  सातच्या तुतारी एक्सप्रेसचे तिकिट होते आणि गाडी वेळेवर आली. ही मागच्या सावंतवाडीहूनच सुरू होते पण मालगुंडच्या कुशवसुतांच्या तुतारी कवितेचे नाव गाडीला दिले आहे बहुतेक. प्रत्येक राज्यात एक राज्यराणी गाडी आहे आणि ते हवे ते नाव बदलू शकतात. ही खरी कोकणची गाडी आहे. गाडीला पॅन्ट्री कार होती आणि जेवण चांगले होते. गाडी वेळेत ठाण्याला पोहोचली.

फोटो १५
गोवा टुअरिस्ट मॅप V

फोटो १६
गोवा टुअरिस्ट मॅप H

फोटो १७

कुडाळ एसटी डेपो वेळापत्रक फलक

युट्युब व्हिडिओ लिंकस
१) कोलवा बीच पॅरासेलींग
File size 146 MB
2 minutes
वि लिंक:https://youtu.be/uGPkDzY126k
२) कोलवा बीच ते मडगाव बसमधून
फाइल साइज 137 MB,
2 minutes
Link:https://youtu.be/B5U02MIA4Tc
एकूण गोवा ट्रिप फारशी अपेक्षा न ठेवल्याने फळली. गोव्याचे वातावरण,लोक,निसर्ग आवडला आणि पुढच्या खेपेस चारपाच दिवस राहायचे नक्की करून टाकले.